Λεξικό για το «κούρεμα»

Η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη από τις 24 Φεβρουαρίου 2011 και θα ολοκληρωθεί πλήρως λίγο μετά τις 23 Μαρτίου, έχει το λεξικό της.

Μια σειρά από περίεργα ακρωνύμια στα αγγλικά, άγνωστα στους περισσότερους, έχουν μπει στη ζωή μας. «ΤΑ ΝΕΑ» επιχειρούν σήμερα να δώσουν τους ορισμούς των λέξεων αυτών ώστε να γίνουν κατανοητές από τους αναγνώστες



Private Sector Ιnvolvement ή PSI

Κατά κυριολεξία μεταφράζεται Εμπλοκή του Ιδιωτικού Τομέα και σημαίνει πως τράπεζες, ασφαλιστικές επιχειρήσεις, ασφαλιστικά ταμεία, θεσμικοί επενδυτές ή και απλοί αποταμιευτές (αλλά όχι κράτη ή διεθνείς οργανισμοί) δέχονται να μειωθεί η αξία της αρχικής επένδυσής τους σε ελληνικά ομόλογα ώστε να μη χάσουν το σύνολο των χρημάτων τους μέσα από μια καθολική στάση πληρωμών. Ο όρος PSI χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά στη Σύνοδο Κορυφής του G8 στην πόλη Ντοβίλ της Γαλλίας στις 28 Μαΐου 2011 όταν Γερμανία και Γαλλία αποφάσισαν πως οι ιδιώτες κάτοχοι ομολόγων πρέπει να συνεισφέρουν εθελοντικά στη μείωση του ελληνικού χρέους, για να στηριχθεί η ελληνική οικονομία.


Institute of International Finance (IIF)

Το Διεθνές Χρηματοοικονομικό Ινστιτούτο είναι ο φορέας που εκπροσωπεί τα 450 μεγαλύτερα χρηματοοικονομικά ιδρύματα παγκοσμίως. Τo IIF, διευθύνων σύμβουλος του οποίου είναι ο Τσαρλς Νταλάρα, ανέλαβε από την πρώτη στιγμή εκ μέρους των τραπεζών να διαπραγματευθεί τους όρους της εθελοντικής απομείωσης της αξίας των ομολόγων που κατέχουν οι τράπεζες.


Haircut

Το γνωστό σε όλους κούρεμα αναφέρεται ουσιαστικά στο ποσοστό της ζημιάς που είναι διατεθειμένος να υποστεί ο επενδυτής ή πιο απλά στο κατά πόσο θα μειωθεί η αρχική επένδυσή του μετά την επανατιμολόγηση και την επιμήκυνση των αρχικών ομολόγων. Κατά τις διαπραγματεύσεις για το PSI το ποσοστό του κουρέματος άλλαξε τρεις φορές, καθώς διαπιστώθηκε πως οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας ήταν μεγαλύτερες από αυτές που υπολόγιζε η ευρωζώνη. Αρχικά στις 21/7/2011 αποφασίστηκε κούρεμα των ομολόγων του ιδιωτικού τομέα κατά 21%, στις 26/10/2011 το ποσοστό αυτό διπλασιάστηκε στο 50% και στις 21/2/2012 το ποσοστό του κουρέματος αυξήθηκε στο 53,5%.


Bond Swap

Ανταλλαγή ομολόγων. Τα παλαιά ομόλογα που κουρεύονται ανταλλάσσονται εθελοντικά με νέα που αντιστοιχούν στην αξία της αρχικής επένδυσης μετά το κούρεμα (100-53,5=46,5). Τα ομόλογα αυτά έχουν μικρότερο επιτόκιο από το αρχικό και πληρώνονται σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου. Στο πλαίσιο του PSI, για κάθε 1.000 ευρώ ονομαστικής αξίας παλαιού ομολόγου που θα ανταλλάξουν οι ιδιώτες πιστωτές στις 12 Μαρτίου θα λάβουν νέα 30ετή ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου συνολικής ονομαστικής αξίας 315 ευρώ, αλλά και Ομολόγα Πληρωμής PSI που εκδίδει ο EFSF ονομαστικής αξίας 150 ευρώ (άθροισμα 465 ευρώ).


CAC

Οι ρήτρες συλλογικής δράσης (Collective Action Clauses) προβλέπουν ότι οι αποφάσεις της ενισχυμένης πλειοψηφίας των ομολογιούχων για τροποποίηση των όρων των ομολόγων δεσμεύουν το σύνολο των κατόχων των τίτλων και εφαρμόζονται σε όλα τα ομόλογα. Για να ενεργοποιηθούν τα CAC έπρεπε αφενός να μετάσχουν στο PSI επενδυτές που κατέχουν ποσοστό μεγαλύτερο του 50% των ομολόγων που διέπεται από το ελληνικό Δίκαιο (τα 88,5 δισ. ευρώ από τα 177 δισ. ευρώ) και εν συνεχεία από το σύνολο των παρόντων να ψηφίσει θετικά στην ειδική ηλεκτρονική πλατφόρμα το 66%. Τελικά, με τον τρόπο αυτόν το 33% του συνόλου των ομολογιούχων (59 δισ. ευρώ) αποφάσισαν την ενεργοποίηση των CAC.


CDS

Τα ασφάλιστρα έναντι του κινδύνου αθέτησης πληρωμών (Credit Default Swaps) αποτελούν χρηματοδοτικό προϊόν αντιστάθμισης του κινδύνου μη πληρωμής του ομολόγου. Δηλαδή είναι ασφάλειες που απαλλάσσουν τον κάτοχο του ομολόγου από τον πιστωτικό κίνδυνο, ο οποίος μεταφέρεται στον εκδότη του ασφαλίστρου. Το ασφάλιστρο αυτό πληρώνεται σε περίπτωση που βεβαιωθεί πιστωτικό γεγονός, δηλαδή στην περίπτωση που ο έκδοτης του ομολόγου (π.χ. το ελληνικό Δημόσιο ή μια επιχείρηση) δηλώνει άμεσα (κηρύσσοντας πτώχευση) ή έμμεσα (αλλάζοντας τους αρχικούς όρους του ομολόγου - αναδιάρθρωση) πως δεν μπορεί να πληρώσει στο ακέραιο την αρχική οφειλή του. Το CDS πληρώνεται είτε με φυσικό, είτε με χρηματικό διακανονισμό. Δηλαδή είτε ο ασφαλιστής - εκδότης του CDS - αγοράζει το χρεοκοπημένο ομόλογο στην τιμή κτήσης ή πληρώνει τη διαφορά μεταξύ της ονομαστικής άξιας του ομολόγου και της αξίας του τίτλου την ημέρα που κηρύχθηκε το πιστωτικό γεγονός. Τα υπό πληρωμή CDS για τα ελληνικά ομόλογα υπολογίζονται σε 3,2 δισ. δολάρια.


ISDA

Η Διεθνής Ενωση Συμφωνιών Ανταλλαγής και Παραγώγων (ISDA) είναι ο φορέας που συγκροτείται από στελέχη μεγάλων χρηματοοικονομικών ομίλων και αποφασίζει για το εάν συμβάντα όπως η αλλαγή των όρων πληρωμής του χρέους, η αδυναμία πληρωμής του χρέους και η πτώχευση αποτελούν Πιστωτικό Γεγονός (Credit Event) και συνεπάγονται την πληρωμή των CDS.


Selective Default

Επιλεκτική χρεοκοπία είναι το καθεστώς αξιολόγησης που δίνουν οι οίκοι στις περιπτώσεις που μια χώρα ή επιχείρηση προχωρήσει σε αναδιάρθρωση χρέους με δυσμενείς όρους για τους δανειστές, είτε μειώνοντας το ύψος της πληρωμής, είτε αλλάζοντας τους αρχικούς όρους των ομολόγων. Το καθεστώς αυτό διατηρείται μέχρι να εκδοθούν τα νέα ομόλογα τα οποία θα φέρουν καλύτερη πιστοληπτική αξιολόγηση.

EFSF

Το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (European Financial Stability Facility) είναι ένα χρηματοδοτικό ταμείο πολλαπλού ρόλου που δημιουργήθηκε τον Ιούνιο του 2010 για την παροχή οικονομικής βοήθειας προς τα κράτη της ευρωζώνης που δεν μπορούν να δανειστούν από τις αγορές ή βρίσκονται σε οικονομική δυσκολία. Ενδεικτικά, στο πλαίσιο του PSI θα δοθούν σε ιδιώτες επενδυτές διετή ομόλογα του EFSF τα οποία θα καλύψουν το 15% της αρχικής επένδυσής τους.


ESM

Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (European Stability Mechanism) θα αντικαταστήσει τον EFSF και θα αποτελέσει τη μόνιμη δομή για τη χρηματοδότηση των χωρών της ευρωζώνης που αντιμετωπίζουν δυσκολίες.