H καθηγήτρια Ζωή Γεωργαντά δεν έχει καμία σχέση τόσο με τον Γιώργο Καρατζαφέρη προσωπικά, όσο και με το κόμμα του. Η κ. Γεωργαντά ήταν για χρόνια στο εξωτερικό και για την επιστημονική της κατάρτιση την έκαναν καθηγήτρια Πανεπιστημίου στην Ελλάδα. Σύνδεση και διασύνδεση είχε προς την αντίθετη πολιτική κατεύθυνση, κατευθείαν με την οικογένεια Παπανδρέου.
Στο πλαίσιο αυτό την προσκάλεσαν να στελεχώσει την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία. Μάλιστα, υποψηφιότητα στο περίφημο ανοιχτό σύστημα, που καθιέρωσε η κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου, η κ. Γεωργαντά έθεσε 20 λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα, την ώρα που έληγε η προθεσμία για να κλείσουν οι υποψηφιότητες. Η ίδια είπε ότι την παρακάλεσαν, γιατί την είχαν σε προσωπική επιστημονική εκτίμηση, να πάει στη Στατιστική Υπηρεσία. Και μόνο ότι έβαλε την υστάτη στιγμή υποψηφιότητα δείχνει ότι και την παρακάλεσαν και ότι ο λόγος ήταν πως πέρα από ικανό ήθελαν «δικό τους άνθρωπο». Επομένως, κάθε άλλο παρά εχθρός ήταν η καθηγήτρια. Όλα αυτά αποκτούν ιδιαίτερη αξία και αυτό ακριβώς αναδεικνύουμε στο σημερινό μας φύλλο.
Είναι πολύ πιθανόν η κ. Γεωργαντά να αποτελέσει το «φονικό όπλο» για εκείνους που σχεδίασαν την παράδοση της χώρας στις ύαινες των διεθνών κερδοσκοπικών αγορών. Πιθανόν να αποτελέσει τον σοβαρότερο κατήγορο κατά των δύο πρώην πρωθυπουργών και γενικά του πολιτικού ηγετικού συστήματος και κατά παράδοξο τρόπο να βοηθήσει την προσπάθεια εκείνων που προωθούν δικαστική διερεύνηση των ευθυνών των δύο πρώην πρωθυπουργών και άλλων κορυφαίων πολιτικών για τη χρεοκοπία της Ελλάδας. Μεταξύ αυτών που την προωθούν με ιδιαίτερη ένταση τις τελευταίες ώρες είναι και ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ, Γιώργος Καρατζαφέρης, γι' αυτό και αναφερόμαστε στην αρχή του ρεπορτάζ αυτού στην παραδοξότητα της αναπάντεχης συνάντησης του Γιώργου Καρατζαφέρη και της Ζωής Γεωργαντά.
Είναι πιθανοί οι μπελάδες για το έλλειμμα και μάλιστα σε τόσο υψηλό επίπεδο; Ποιοι πίστευαν ότι θα διωχθεί ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας για τον ίδιο σχεδόν λόγο και ότι τώρα θα κάθεται στο εδώλιο; Ποιοι πίστευαν ότι θα ασκηθεί από δικαστικούς δίωξη για εσχάτη προδοσία σχετικά με τον Δεκέμβρη του 2008 και για σχέδια δολοφονίας του κ. Καραμανλή; Και όμως, έγιναν και τα δύο. Αυτό δείχνει ότι μπορεί να υπάρξουν και οι μπελάδες; Πριν από μερικούς μήνες, ο Γιώργος Παπανδρέου φαινόταν ακλόνητος στη θέση του παρά τα οικονομικά προβλήματα. Αιφνιδίως κάνει δήλωση-εξαγγελία δημοψηφίσματος και ήρθαν όλα τούμπα για τον ίδιο. Εξαναγκάστηκε σε παραίτηση και τα έχασε όλα. Πανικός. Αυτή ήταν η πρώτη πολιτική αυτοκτονία είπε ο πάντα κοντά στην κορυφή της εξουσίας Γιάννης Πρετεντέρης. Στη συνέχεια, έρχονται αποκαλύψεις και πέφτει από κάπου ομιχλωδώς η ιδέα ότι πρέπει να γίνει εξεταστική για την οικονομία.
Ξανά πανικός στο ΠΑΣΟΚ. Τότε ρίχνεται στο τραπέζι μια άλλη ιδέα. Να σπεύσει το ΠΑΣΟΚ να κάνει Εξεταστική για την οικονομία για να μην κάνει άλλη η Νέα Δημοκρατία μετά τις εκλογές, όταν πιθανόν θα έχει πλειοψηφία. Και προχώρησαν στη δεύτερη Εξεταστική. Αυτή είναι η δεύτερη πολιτική αυτοκτονία ξαναείπε ο πάντα κοντά στην εξουσία Γιάννης Πρετεντέρης. Γιατί το λέει; Γιατί βλέπει τα σύννεφα να φέρνουν καταιγίδα, η οποία μπορεί να είναι εκτός ελέγχου. Όπως το δημοψήφισμα. Η καταιγίδα μπορεί να οδηγήσει σε εδώλια κατηγορουμένου ακόμα και για πρωθυπουργούς. Αυτά που είπε ο Γιώργος Καρατζαφέρης και εκόντες-άκοντες τα προετοίμασαν με την κατάθεσή τους η Ζωή Γεωργαντά και πολλοί άλλοι με τις εξαιρετικά σημαντικές καταθέσεις τους, τα οποία και δημοσιεύουμε σε συνέχειες, ώστε να παρακολουθείτε πώς μπορεί να γραφεί μια εξαιρετικά σημαντική στροφή της ιστορίας μας.
Μόνο αυτοί τα προετοίμασαν; Όχι. Το πιο σοβαρό είναι ότι παρά τον συγκεκαλυμμένο τρόπο που τα είπε τα προετοιμάζει πιθανότατα άκων ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γ. Προβόπουλος. Με όσα είπε, σε σοβαρό κράτος θα είχαν οδηγηθεί άρον-αρον στην Εξεταστική οι δύο πρώην πρωθυπουργοί και οι βασικοί υπουργοί τους και στη συνέχεια πιθανότατα σε πορεία τύπου Ισλανδίας. Δεν άφησε αμφιβολία ότι και ήξεραν και δεν έκαναν τίποτα από τα οφειλόμενα για την ανακοπή της πορείας προς την καταστροφή. Ιδού κάποια χαρακτηριστικά αποσπάσματα και κρίνετε εσείς αν έρχεται η καταιγίδα:
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Χρήστος Πρωτόπαπας): Παρ' όλα αυτά, έχει γραφτεί ότι είχατε ενημερώσει αρμοδίους.
ΠΡΟΒΟΠ: Βεβαίως. Αν θέλετε, ως εκ περισσού, θα χρειαζόταν ενημέρωση...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Χρήστος Πρωτόπαπας): Το κάνατε, όμως, και καλώς το κάνατε.
ΠΡΟΒΟΠ: Είχα ενημερώσει τον πρωθυπουργό, Κωνσταντίνο Καραμανλή. Θα σας δώσω διάφορες ημερομηνίες, οι οποίες είναι διαφορετικές, για τις συναντήσεις. Άρα, σε διαφορετικές ημερομηνίες, διαφορετικά στατιστικά στοιχεία τους έλεγα. Στις 9 Ιανουαρίου του 2009, στις 2 Σεπτεμβρίου 2009, η οποία είναι ίσως η πιο κρίσιμη ημερομηνία. Στις 8 Σεπτεμβρίου του 2009, ενημέρωσα λεπτομερώς τον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και μετέπειτα πρωθυπουργό, κ. Γιώργο Παπανδρέου, παρουσία της κ. Λούκας Κατσέλη και του κ. Γιώργου Παπακωνσταντίνου, ότι το έλλειμμα θα κινηθεί το 2009 προς διψήφιο ποσοστό, πιθανότατα υψηλότερο και του 10%. Την ίδια ενημέρωση έκανα στον κ. Παπανδρέου, πάλι με την ίδια σύνθεση, με τα στοιχεία βέβαια τα νεότερα, γιατί είχε προστεθεί ένας μήνας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Χρήστος Πρωτόπαπας): Πότε κάνατε την ενημέρωση στον κ. Παπανδρέου;
ΠΡΟΒΟΠ.: Στις 4 Οκτωβρίου έγιναν οι εκλογές, ημέρα Κυριακή. Την Τρίτη, αν θυμάμαι καλά, ήταν το πρώτο ραντεβού του πρωθυπουργού. Αν πάμε και μετά τις εκλογές, την Πέμπτη μετά τις εκλογές –ήταν 9 Οκτωβρίου–, είχα μια μακρά συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών, κ. Παπακωνσταντίνου, παρευρισκομένου του κ. Σαχινίδη, υφυπουργού Οικονομικών. Βγαίνοντας, έκανα μια δήλωση –είναι καταγεγραμμένη και από τηλεοράσεις–, την οποία θα σας διαβάσω ακριβώς: «Αν συνυπολογίσει κανείς τη δυναμική, όπως έχει διαμορφωθεί για το τι μέλλει γενέσθαι τους επόμενους μήνες, θα μπορούσε να πιθανολογήσει με σχετική βεβαιότητα ότι το έλλειμμα δυστυχώς –είχα πει– θα αγγίξει, αν δεν ξεπεράσει, τα επίπεδα του 12%». Βέβαια, αναφερόμουν στα στοιχεία που εμείς είχαμε στη διάθεσή μας, του κρατικού προϋπολογισμού. Όπως γνωρίζετε, ο κρατικός προϋπολογισμός είναι το 75%, το 80%, το 85%, μερικές φορές του συνόλου των δανειακών αναγκών, αυτό που λέγεται «γενική κυβέρνηση».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗ: Στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά το '08 και το '09 είχαν γίνει συζητήσεις για το ενδεχόμενο να αποκοπεί η χώρα μας από τον διεθνή δανεισμό. Γνωρίζετε κάτι τέτοιο; Υπήρχαν κάποιες δηλώσεις συνεργατών του ΔΝΤ ότι είχαν γίνει συζητήσεις από το '08 και το '09 στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα;
ΠΡΟΒΟΠ.: Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν είναι αρμόδια για να κάνει σχόλια για τον δανεισμό της χώρας. Δεν ξέρω αν έχουν γίνει συζητήσεις, γιατί είναι αναρμόδια να κάνει τέτοιου είδους συζητήσεις. Όμως, είναι αρμόδια να παρατηρεί τα ελλείμματα και να ανησυχεί γι' αυτά και να ζητά να ληφθούν μέτρα, όπως κι εγώ ο ίδιος επανειλημμένα ζητούσα να ληφθούν σοβαρά μέτρα.
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗ: Γνωρίζετε αν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπήρχε ανησυχία από το '08 για την κατάσταση του δανεισμού και τη μεγέθυνση του χρέους της χώρας και αν είχε συγκροτηθεί κάποια Επιτροπή για την εξεύρεση λύσεων;
ΠΡΟΒΟΠ: Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορώ να σας απαντήσω, γιατί είμαι τελείως αναρμόδιος. Σε ό,τι αφορά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, βεβαίως και την απασχολούσε το ζήτημα πολύ σοβαρά, αλλά εμείς εκπροσωπούμε βέβαια το ευρωσύστημα στη χώρα και είναι ανάγλυφα διατυπωμένες σ' όλες τις εκθέσεις μας αυτές οι ανησυχίες. Οι ανησυχίες εμού προσωπικά είναι διατυπωμένες σε εκθέσεις με πολύ έντονο τρόπο, αλλά ταυτόχρονα και με τρόπο που δεν πρέπει να δημιουργήσει μία ευρύτερη ανησυχία που ενδεχομένως θα οδηγούσε τις αγορές σε πρόωρη, σε πιο απότομη διακοπή της χρηματοδότησης της χώρας, κάτι το οποίο θα ήταν επιζήμιο αν συνέβαινε άκαιρα.
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗ: Αυτή η ανησυχία που λέτε ότι υπήρχε στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από το '08 έμεινε στη λογική ότι απλά ανησυχούμε ή έγινε κάποια κίνηση να παρατηρήσουμε ή να μελετήσουμε το φαινόμενο για να δούμε τι μπορεί να γίνει, να γίνει μία Επιτροπή, να δώσουμε κάποιες συστάσεις προς την κυβέρνηση; Ξέρετε κάτι τέτοιο;
ΜΑΡΤΥΣ: Σας είπα ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρατηρούσε με ανησυχία το φαινόμενο και κυρίως μέσω ημών, αλλά και η ίδια είχε αναφερθεί στην ανάγκη να ληφθούν πρόσθετα μέτρα σε περίπτωση που η πορεία των ελλειμμάτων έδειχνε ότι ξέφευγε.
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗ: Το '09 είδαμε ότι η χώρα ανακοίνωσε ένα «α» ποσό δανεισμού. Δανείστηκε πολύ περισσότερα το πρώτο εξάμηνο, με σχετικά ακριβό επιτόκιο. Είναι αυτό κάποιο μήνυμα ότι δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένος ο εύκολος δανεισμός της χώρας από τις αγορές;
ΜΑΡΤΥΣ: Ασφαλώς. Δεν μπορούμε να θεωρούμε δεδομένο τον εύκολο δανεισμό, ούτε είναι αφελείς αυτοί που μας δανείζουν τις αποταμιεύσεις θεσμικών φορέων συνήθως. Σε όλες τις χώρες υπάρχει ένα πρόγραμμα δανεισμού, το οποίο πολλές φορές δημοσιεύεται στα πλαίσια της απαιτούμενης διαφάνειας για να ξέρουν και οι αγορές τι ανάγκες είναι προς κάλυψη μελλοντικά. Αυτό σημαίνει ότι αυτό το πρόγραμμα στηρίζεται στα προβλεπόμενα ελλείμματα. Αν, λοιπόν, στον δρόμο τα ελλείμματα αυτά επιβαρυνθούν και μεγαλώσουν, άρα υπάρχει αντιστοίχως ανάγκη για μεγαλύτερο δανεισμό, αυτός ο δανεισμός κάθε άλλο παρά εύκολος θα είναι, διότι ξέροντας οι αγορές από πριν ότι η χώρα έχει να δανειστεί «χ» ποσό, αν ξαφνικά το «χ» ποσό διπλασιαστεί ή τριπλασιαστεί και αυτό γίνει συστηματικά, αυτό δημιουργεί αμέσως ανησυχία και ενδεχομένως μπορεί να φτάσει στα όρια του πανικού. Αυτός ο πανικός θα εκδηλωθεί ενδεχομένως με αδυναμία να καλυφθεί το ποσό ή με πολύ μεγαλύτερα spreads, δηλαδή επιτόκια που έχουν ενσωματώσει το ασφάλιστρο κινδύνου. Ακόμα χειρότερα, μπορεί να μη δανειστούμε. Αυτό έπαθε η Ελλάδα περί τον Μάιο του 2010. Δεν μπορούσε να βρει δανειστές με οποιοδήποτε τοκογλυφικό επιτόκιο, διότι ανησυχούσαν ότι η χώρα δεν είχε μέλλον την εποχή εκείνη και αποσύρθηκαν παντελώς.
ΠΡΟΒΟΠ.: Επειδή γνωρίζω ότι οι αγορές και οι θεσμικοί επενδυτές είναι πολύ προσεκτικοί και βλέπουν δίκην ακτινογραφίας, αν θέλετε, την οικονομική κατάσταση μιας χώρας, δεν νομίζω ότι περιμένουν μια δήλωση, έστω και ατυχή, ενός υπουργού περί «Τιτανικού» για να κρίνουν, εάν η χώρα είναι σε κατάσταση αρνητική.
Ξέρουν πάρα πολύ καλά ποια είναι η χώρα, διότι αυτή είναι η δουλειά τους. Κάνουν επαγγελματική διαχείριση. Διακινδυνεύουν τα χρήματα των αποταμιευτών και δεν παίζουν, λοιπόν, με αυτόν τον τρόπο. Είναι επαγγελματίες.
Ανεξάρτητα από το αν αυτή η δήλωση είναι ατυχής ή όχι –και θα ήθελα να αποφύγω να κάνω εγώ την κρίση–, απαντώντας στην ουσία του ερωτήματός σας, σας λέω ότι αυτό δεν νομίζω ότι καθοδηγεί θετικά ή αρνητικά τους επενδυτές, οι οποίοι γνωρίζουν πάρα πολύ καλά ποια είναι η κατάσταση.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΛΕΥΡΗΣ: Θέλω να πω και ένα τελευταίο, κύριε πρόεδρε. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι για το 2009 στο σύνολο ανεξαρτήτως κυβερνήσεων. Θεωρείτε ότι εάν από την πρώτη στιγμή, από την έναρξη του 2009, υπήρχε μια αντιμετώπιση ενδεχομένως με σκληρά και μη δημοφιλή μέτρα, δηλαδή εάν έβγαινε ειλικρινώς η πολιτική ηγεσία εκείνη τη χρονική στιγμή στον ελληνικό λαό και ξεκινούσε να κάνει αυτές τις δύσκολες αλλαγές –και παίρνω όλο το πολιτικό φάσμα και η αντιπολίτευση–, θα υπήρχε δυνατότητα να αποφύγει η χώρα την πορεία της προσφυγής σε μηχανισμούς στήριξης; Ίσως δεν μπορείτε να μου το απαντήσετε αυτό, αλλά τέλος πάντων ήταν βιώσιμη, από εκείνη τη στιγμή, από το 2009, η λήψη μέτρων ότι μπορούσε να ανατρέψει την κατάσταση ή λίγο πολύ είχε φτάσει σε αυτό το σημείο το χρέος και το έλλειμμα που εκ των πραγμάτων θα οδηγούμασταν σε τέτοιους μηχανισμούς;
ΠΡΟΒΟΠ: Κύριε Πλεύρη, υπό τις προϋποθέσεις που εσείς ο ίδιος ορίσατε, δηλαδή έγκαιρη λήψη πολύ γενναίων μέτρων, ασφαλώς θα μπορούσε να ανακόψει και να ελέγξει την κατάσταση και να μη φτάσουμε αργότερα. Διότι, όσο αφήνει κανείς τα θέματα να εκτυλίσσονται, τόσο πιο δραστική πρέπει να είναι η παρέμβαση για να κρατήσει την κατάσταση.
Στην Τράπεζα της Ελλάδος πήγα τέλος Ιουνίου του 2008. Η πρώτη Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής, που εγώ έκανα, ήταν τον Οκτώβριο του ιδίου έτους, τέλος δηλαδή του 2008. Και σε αυτή την έκθεση, άμα διαβάσετε, θα δείτε σαφή σημάδια ότι διαφαίνεται μια απειλή που κινδυνεύει να γίνει τσουνάμι.
Στο πλαίσιο αυτό την προσκάλεσαν να στελεχώσει την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία. Μάλιστα, υποψηφιότητα στο περίφημο ανοιχτό σύστημα, που καθιέρωσε η κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου, η κ. Γεωργαντά έθεσε 20 λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα, την ώρα που έληγε η προθεσμία για να κλείσουν οι υποψηφιότητες. Η ίδια είπε ότι την παρακάλεσαν, γιατί την είχαν σε προσωπική επιστημονική εκτίμηση, να πάει στη Στατιστική Υπηρεσία. Και μόνο ότι έβαλε την υστάτη στιγμή υποψηφιότητα δείχνει ότι και την παρακάλεσαν και ότι ο λόγος ήταν πως πέρα από ικανό ήθελαν «δικό τους άνθρωπο». Επομένως, κάθε άλλο παρά εχθρός ήταν η καθηγήτρια. Όλα αυτά αποκτούν ιδιαίτερη αξία και αυτό ακριβώς αναδεικνύουμε στο σημερινό μας φύλλο.
Είναι πολύ πιθανόν η κ. Γεωργαντά να αποτελέσει το «φονικό όπλο» για εκείνους που σχεδίασαν την παράδοση της χώρας στις ύαινες των διεθνών κερδοσκοπικών αγορών. Πιθανόν να αποτελέσει τον σοβαρότερο κατήγορο κατά των δύο πρώην πρωθυπουργών και γενικά του πολιτικού ηγετικού συστήματος και κατά παράδοξο τρόπο να βοηθήσει την προσπάθεια εκείνων που προωθούν δικαστική διερεύνηση των ευθυνών των δύο πρώην πρωθυπουργών και άλλων κορυφαίων πολιτικών για τη χρεοκοπία της Ελλάδας. Μεταξύ αυτών που την προωθούν με ιδιαίτερη ένταση τις τελευταίες ώρες είναι και ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ, Γιώργος Καρατζαφέρης, γι' αυτό και αναφερόμαστε στην αρχή του ρεπορτάζ αυτού στην παραδοξότητα της αναπάντεχης συνάντησης του Γιώργου Καρατζαφέρη και της Ζωής Γεωργαντά.
Είναι πιθανοί οι μπελάδες για το έλλειμμα και μάλιστα σε τόσο υψηλό επίπεδο; Ποιοι πίστευαν ότι θα διωχθεί ο πρωθυπουργός της Ισλανδίας για τον ίδιο σχεδόν λόγο και ότι τώρα θα κάθεται στο εδώλιο; Ποιοι πίστευαν ότι θα ασκηθεί από δικαστικούς δίωξη για εσχάτη προδοσία σχετικά με τον Δεκέμβρη του 2008 και για σχέδια δολοφονίας του κ. Καραμανλή; Και όμως, έγιναν και τα δύο. Αυτό δείχνει ότι μπορεί να υπάρξουν και οι μπελάδες; Πριν από μερικούς μήνες, ο Γιώργος Παπανδρέου φαινόταν ακλόνητος στη θέση του παρά τα οικονομικά προβλήματα. Αιφνιδίως κάνει δήλωση-εξαγγελία δημοψηφίσματος και ήρθαν όλα τούμπα για τον ίδιο. Εξαναγκάστηκε σε παραίτηση και τα έχασε όλα. Πανικός. Αυτή ήταν η πρώτη πολιτική αυτοκτονία είπε ο πάντα κοντά στην κορυφή της εξουσίας Γιάννης Πρετεντέρης. Στη συνέχεια, έρχονται αποκαλύψεις και πέφτει από κάπου ομιχλωδώς η ιδέα ότι πρέπει να γίνει εξεταστική για την οικονομία.
Ξανά πανικός στο ΠΑΣΟΚ. Τότε ρίχνεται στο τραπέζι μια άλλη ιδέα. Να σπεύσει το ΠΑΣΟΚ να κάνει Εξεταστική για την οικονομία για να μην κάνει άλλη η Νέα Δημοκρατία μετά τις εκλογές, όταν πιθανόν θα έχει πλειοψηφία. Και προχώρησαν στη δεύτερη Εξεταστική. Αυτή είναι η δεύτερη πολιτική αυτοκτονία ξαναείπε ο πάντα κοντά στην εξουσία Γιάννης Πρετεντέρης. Γιατί το λέει; Γιατί βλέπει τα σύννεφα να φέρνουν καταιγίδα, η οποία μπορεί να είναι εκτός ελέγχου. Όπως το δημοψήφισμα. Η καταιγίδα μπορεί να οδηγήσει σε εδώλια κατηγορουμένου ακόμα και για πρωθυπουργούς. Αυτά που είπε ο Γιώργος Καρατζαφέρης και εκόντες-άκοντες τα προετοίμασαν με την κατάθεσή τους η Ζωή Γεωργαντά και πολλοί άλλοι με τις εξαιρετικά σημαντικές καταθέσεις τους, τα οποία και δημοσιεύουμε σε συνέχειες, ώστε να παρακολουθείτε πώς μπορεί να γραφεί μια εξαιρετικά σημαντική στροφή της ιστορίας μας.
Μόνο αυτοί τα προετοίμασαν; Όχι. Το πιο σοβαρό είναι ότι παρά τον συγκεκαλυμμένο τρόπο που τα είπε τα προετοιμάζει πιθανότατα άκων ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γ. Προβόπουλος. Με όσα είπε, σε σοβαρό κράτος θα είχαν οδηγηθεί άρον-αρον στην Εξεταστική οι δύο πρώην πρωθυπουργοί και οι βασικοί υπουργοί τους και στη συνέχεια πιθανότατα σε πορεία τύπου Ισλανδίας. Δεν άφησε αμφιβολία ότι και ήξεραν και δεν έκαναν τίποτα από τα οφειλόμενα για την ανακοπή της πορείας προς την καταστροφή. Ιδού κάποια χαρακτηριστικά αποσπάσματα και κρίνετε εσείς αν έρχεται η καταιγίδα:
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Χρήστος Πρωτόπαπας): Παρ' όλα αυτά, έχει γραφτεί ότι είχατε ενημερώσει αρμοδίους.
ΠΡΟΒΟΠ: Βεβαίως. Αν θέλετε, ως εκ περισσού, θα χρειαζόταν ενημέρωση...
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Χρήστος Πρωτόπαπας): Το κάνατε, όμως, και καλώς το κάνατε.
ΠΡΟΒΟΠ: Είχα ενημερώσει τον πρωθυπουργό, Κωνσταντίνο Καραμανλή. Θα σας δώσω διάφορες ημερομηνίες, οι οποίες είναι διαφορετικές, για τις συναντήσεις. Άρα, σε διαφορετικές ημερομηνίες, διαφορετικά στατιστικά στοιχεία τους έλεγα. Στις 9 Ιανουαρίου του 2009, στις 2 Σεπτεμβρίου 2009, η οποία είναι ίσως η πιο κρίσιμη ημερομηνία. Στις 8 Σεπτεμβρίου του 2009, ενημέρωσα λεπτομερώς τον τότε αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης και μετέπειτα πρωθυπουργό, κ. Γιώργο Παπανδρέου, παρουσία της κ. Λούκας Κατσέλη και του κ. Γιώργου Παπακωνσταντίνου, ότι το έλλειμμα θα κινηθεί το 2009 προς διψήφιο ποσοστό, πιθανότατα υψηλότερο και του 10%. Την ίδια ενημέρωση έκανα στον κ. Παπανδρέου, πάλι με την ίδια σύνθεση, με τα στοιχεία βέβαια τα νεότερα, γιατί είχε προστεθεί ένας μήνας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Χρήστος Πρωτόπαπας): Πότε κάνατε την ενημέρωση στον κ. Παπανδρέου;
ΠΡΟΒΟΠ.: Στις 4 Οκτωβρίου έγιναν οι εκλογές, ημέρα Κυριακή. Την Τρίτη, αν θυμάμαι καλά, ήταν το πρώτο ραντεβού του πρωθυπουργού. Αν πάμε και μετά τις εκλογές, την Πέμπτη μετά τις εκλογές –ήταν 9 Οκτωβρίου–, είχα μια μακρά συνάντηση με τον υπουργό Οικονομικών, κ. Παπακωνσταντίνου, παρευρισκομένου του κ. Σαχινίδη, υφυπουργού Οικονομικών. Βγαίνοντας, έκανα μια δήλωση –είναι καταγεγραμμένη και από τηλεοράσεις–, την οποία θα σας διαβάσω ακριβώς: «Αν συνυπολογίσει κανείς τη δυναμική, όπως έχει διαμορφωθεί για το τι μέλλει γενέσθαι τους επόμενους μήνες, θα μπορούσε να πιθανολογήσει με σχετική βεβαιότητα ότι το έλλειμμα δυστυχώς –είχα πει– θα αγγίξει, αν δεν ξεπεράσει, τα επίπεδα του 12%». Βέβαια, αναφερόμουν στα στοιχεία που εμείς είχαμε στη διάθεσή μας, του κρατικού προϋπολογισμού. Όπως γνωρίζετε, ο κρατικός προϋπολογισμός είναι το 75%, το 80%, το 85%, μερικές φορές του συνόλου των δανειακών αναγκών, αυτό που λέγεται «γενική κυβέρνηση».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗ: Στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κατά το '08 και το '09 είχαν γίνει συζητήσεις για το ενδεχόμενο να αποκοπεί η χώρα μας από τον διεθνή δανεισμό. Γνωρίζετε κάτι τέτοιο; Υπήρχαν κάποιες δηλώσεις συνεργατών του ΔΝΤ ότι είχαν γίνει συζητήσεις από το '08 και το '09 στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα;
ΠΡΟΒΟΠ.: Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν είναι αρμόδια για να κάνει σχόλια για τον δανεισμό της χώρας. Δεν ξέρω αν έχουν γίνει συζητήσεις, γιατί είναι αναρμόδια να κάνει τέτοιου είδους συζητήσεις. Όμως, είναι αρμόδια να παρατηρεί τα ελλείμματα και να ανησυχεί γι' αυτά και να ζητά να ληφθούν μέτρα, όπως κι εγώ ο ίδιος επανειλημμένα ζητούσα να ληφθούν σοβαρά μέτρα.
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗ: Γνωρίζετε αν στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπήρχε ανησυχία από το '08 για την κατάσταση του δανεισμού και τη μεγέθυνση του χρέους της χώρας και αν είχε συγκροτηθεί κάποια Επιτροπή για την εξεύρεση λύσεων;
ΠΡΟΒΟΠ: Για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν μπορώ να σας απαντήσω, γιατί είμαι τελείως αναρμόδιος. Σε ό,τι αφορά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, βεβαίως και την απασχολούσε το ζήτημα πολύ σοβαρά, αλλά εμείς εκπροσωπούμε βέβαια το ευρωσύστημα στη χώρα και είναι ανάγλυφα διατυπωμένες σ' όλες τις εκθέσεις μας αυτές οι ανησυχίες. Οι ανησυχίες εμού προσωπικά είναι διατυπωμένες σε εκθέσεις με πολύ έντονο τρόπο, αλλά ταυτόχρονα και με τρόπο που δεν πρέπει να δημιουργήσει μία ευρύτερη ανησυχία που ενδεχομένως θα οδηγούσε τις αγορές σε πρόωρη, σε πιο απότομη διακοπή της χρηματοδότησης της χώρας, κάτι το οποίο θα ήταν επιζήμιο αν συνέβαινε άκαιρα.
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗ: Αυτή η ανησυχία που λέτε ότι υπήρχε στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας από το '08 έμεινε στη λογική ότι απλά ανησυχούμε ή έγινε κάποια κίνηση να παρατηρήσουμε ή να μελετήσουμε το φαινόμενο για να δούμε τι μπορεί να γίνει, να γίνει μία Επιτροπή, να δώσουμε κάποιες συστάσεις προς την κυβέρνηση; Ξέρετε κάτι τέτοιο;
ΜΑΡΤΥΣ: Σας είπα ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρατηρούσε με ανησυχία το φαινόμενο και κυρίως μέσω ημών, αλλά και η ίδια είχε αναφερθεί στην ανάγκη να ληφθούν πρόσθετα μέτρα σε περίπτωση που η πορεία των ελλειμμάτων έδειχνε ότι ξέφευγε.
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΗ: Το '09 είδαμε ότι η χώρα ανακοίνωσε ένα «α» ποσό δανεισμού. Δανείστηκε πολύ περισσότερα το πρώτο εξάμηνο, με σχετικά ακριβό επιτόκιο. Είναι αυτό κάποιο μήνυμα ότι δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένος ο εύκολος δανεισμός της χώρας από τις αγορές;
ΜΑΡΤΥΣ: Ασφαλώς. Δεν μπορούμε να θεωρούμε δεδομένο τον εύκολο δανεισμό, ούτε είναι αφελείς αυτοί που μας δανείζουν τις αποταμιεύσεις θεσμικών φορέων συνήθως. Σε όλες τις χώρες υπάρχει ένα πρόγραμμα δανεισμού, το οποίο πολλές φορές δημοσιεύεται στα πλαίσια της απαιτούμενης διαφάνειας για να ξέρουν και οι αγορές τι ανάγκες είναι προς κάλυψη μελλοντικά. Αυτό σημαίνει ότι αυτό το πρόγραμμα στηρίζεται στα προβλεπόμενα ελλείμματα. Αν, λοιπόν, στον δρόμο τα ελλείμματα αυτά επιβαρυνθούν και μεγαλώσουν, άρα υπάρχει αντιστοίχως ανάγκη για μεγαλύτερο δανεισμό, αυτός ο δανεισμός κάθε άλλο παρά εύκολος θα είναι, διότι ξέροντας οι αγορές από πριν ότι η χώρα έχει να δανειστεί «χ» ποσό, αν ξαφνικά το «χ» ποσό διπλασιαστεί ή τριπλασιαστεί και αυτό γίνει συστηματικά, αυτό δημιουργεί αμέσως ανησυχία και ενδεχομένως μπορεί να φτάσει στα όρια του πανικού. Αυτός ο πανικός θα εκδηλωθεί ενδεχομένως με αδυναμία να καλυφθεί το ποσό ή με πολύ μεγαλύτερα spreads, δηλαδή επιτόκια που έχουν ενσωματώσει το ασφάλιστρο κινδύνου. Ακόμα χειρότερα, μπορεί να μη δανειστούμε. Αυτό έπαθε η Ελλάδα περί τον Μάιο του 2010. Δεν μπορούσε να βρει δανειστές με οποιοδήποτε τοκογλυφικό επιτόκιο, διότι ανησυχούσαν ότι η χώρα δεν είχε μέλλον την εποχή εκείνη και αποσύρθηκαν παντελώς.
ΠΡΟΒΟΠ.: Επειδή γνωρίζω ότι οι αγορές και οι θεσμικοί επενδυτές είναι πολύ προσεκτικοί και βλέπουν δίκην ακτινογραφίας, αν θέλετε, την οικονομική κατάσταση μιας χώρας, δεν νομίζω ότι περιμένουν μια δήλωση, έστω και ατυχή, ενός υπουργού περί «Τιτανικού» για να κρίνουν, εάν η χώρα είναι σε κατάσταση αρνητική.
Ξέρουν πάρα πολύ καλά ποια είναι η χώρα, διότι αυτή είναι η δουλειά τους. Κάνουν επαγγελματική διαχείριση. Διακινδυνεύουν τα χρήματα των αποταμιευτών και δεν παίζουν, λοιπόν, με αυτόν τον τρόπο. Είναι επαγγελματίες.
Ανεξάρτητα από το αν αυτή η δήλωση είναι ατυχής ή όχι –και θα ήθελα να αποφύγω να κάνω εγώ την κρίση–, απαντώντας στην ουσία του ερωτήματός σας, σας λέω ότι αυτό δεν νομίζω ότι καθοδηγεί θετικά ή αρνητικά τους επενδυτές, οι οποίοι γνωρίζουν πάρα πολύ καλά ποια είναι η κατάσταση.
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΠΛΕΥΡΗΣ: Θέλω να πω και ένα τελευταίο, κύριε πρόεδρε. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι για το 2009 στο σύνολο ανεξαρτήτως κυβερνήσεων. Θεωρείτε ότι εάν από την πρώτη στιγμή, από την έναρξη του 2009, υπήρχε μια αντιμετώπιση ενδεχομένως με σκληρά και μη δημοφιλή μέτρα, δηλαδή εάν έβγαινε ειλικρινώς η πολιτική ηγεσία εκείνη τη χρονική στιγμή στον ελληνικό λαό και ξεκινούσε να κάνει αυτές τις δύσκολες αλλαγές –και παίρνω όλο το πολιτικό φάσμα και η αντιπολίτευση–, θα υπήρχε δυνατότητα να αποφύγει η χώρα την πορεία της προσφυγής σε μηχανισμούς στήριξης; Ίσως δεν μπορείτε να μου το απαντήσετε αυτό, αλλά τέλος πάντων ήταν βιώσιμη, από εκείνη τη στιγμή, από το 2009, η λήψη μέτρων ότι μπορούσε να ανατρέψει την κατάσταση ή λίγο πολύ είχε φτάσει σε αυτό το σημείο το χρέος και το έλλειμμα που εκ των πραγμάτων θα οδηγούμασταν σε τέτοιους μηχανισμούς;
ΠΡΟΒΟΠ: Κύριε Πλεύρη, υπό τις προϋποθέσεις που εσείς ο ίδιος ορίσατε, δηλαδή έγκαιρη λήψη πολύ γενναίων μέτρων, ασφαλώς θα μπορούσε να ανακόψει και να ελέγξει την κατάσταση και να μη φτάσουμε αργότερα. Διότι, όσο αφήνει κανείς τα θέματα να εκτυλίσσονται, τόσο πιο δραστική πρέπει να είναι η παρέμβαση για να κρατήσει την κατάσταση.
Στην Τράπεζα της Ελλάδος πήγα τέλος Ιουνίου του 2008. Η πρώτη Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής, που εγώ έκανα, ήταν τον Οκτώβριο του ιδίου έτους, τέλος δηλαδή του 2008. Και σε αυτή την έκθεση, άμα διαβάσετε, θα δείτε σαφή σημάδια ότι διαφαίνεται μια απειλή που κινδυνεύει να γίνει τσουνάμι.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου