Καταργούνται αφορολόγητο και φοροαπαλλαγές, έρχονται νέου τύπου αποδείξεις

«Ψαλίδι» στο αφορολόγητο όριο των 5.000 ευρώ για τους ελεύθερους επαγγελματίες - επιτηδευματίες και διατήρησή του μόνο για μισθωτούς και συνταξιούχους, ολοσχερής κατάργηση των φοροαπαλλαγών (ιατρικά έξοδα, ενοίκια, τόκοι στεγαστικών δανείων, δίδακτρα κ.ά) για όλους τους φορολογουμένους και αντικατάστασή τους από την έκπτωση από το εισόδημα συγκεκριμένων δαπανών με αποδείξεις, αλλά και ενιαία φορολογική μεταχείριση για τις επιχειρήσεις, περιλαμβάνει το σχέδιο που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης στο πλαίσιο της νέας φορολογικής μεταρρύθμισης.


Υπό την πίεση της τρόικας, η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών ανεβάζει ταχύτητα, προκειμένου μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου να έχει προχωρήσει στη διαμόρφωση των νέων ρυθμίσεων για τις αλλαγές στο φορολογικό σύστημα. Οι ανατροπές στη φορολογία των εισοδημάτων και των ακινήτων θα έχουν ως στόχο να διασφαλίσουν «καθαρά» έσοδα περίπου 2 δισ. ευρώ που θα συμπληρώνουν το πακέτο με τις περικοπές δαπανών των 11,8 δισ. ευρώ.

Οι αλλαγές στη φορολογία εισοδήματος και ακινήτων θα τεθούν σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2013 και γι' αυτό τον λόγο έχει δοθεί εντολή στους υπηρεσιακούς παράγοντες να προχωρήσουν με ταχείς ρυθμούς στην επεξεργασία του νέου φορολογικού, με γνώμονα τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την τόνωση των εσόδων του Δημοσίου.

Στο μεταξύ, σήμερα σε σύσκεψη στο υπουργείο Οικονομικών αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο για τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης και το ύψος της εξίσωσης των φόρων στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης. Το βασικό πρόβλημα στο οποίο φαίνεται να «κολλάει» η παροχή επιδόματος θέρμανσης, είναι το γεγονός ότι απαιτούνται 150 εκατ. ευρώ, τα οποία δεν έχουν εγγραφεί στον φετινό προϋπολογισμό.

Το αφορολόγητο για μισθωτούς και επαγγελματίες

Από το υπουργείο Οικονομικών εξετάζονται τα εξής σενάρια:

1. Κατάργηση του αφορολογήτου ορίου των 5.000 ευρώ για ελεύθερους επαγγελματίες και φορολογουμένους που ασκούν ατομική επιχείρηση. Εναλλακτικά εξετάζεται η μείωσή του στις 2.000 ή 3.000 ευρώ. Η κατάργηση του αφορολογήτου θα φέρει περισσότερους φόρους σε 780.000 ελεύθερους επαγγελματίες και επιτηδευματίες, οι περισσότεροι από τους οποίους εξακολουθούν να αποκρύπτουν σημαντικό μέρος των πραγματικών εισοδημάτων τους, μη εκδίδοντας αποδείξεις λιανικής πώλησης ή παροχής υπηρεσιών. Η κατά κεφαλήν επιβάρυνση για τους ελεύθερους επαγγελματίες θα είναι 500 ευρώ αν παραμείνει ο συντελεστής 10% που ισχύει σήμερα για το πρώτο κλιμάκιο εισοδήματος πάνω από τα 5.000 ευρώ. Αν ο συντελεστής διαμορφωθεί στο 18% όπως προτείνει το ΔΝΤ, τότε η πρόσθετη φορολογική επιβάρυνση από την κατάργηση του αφορολόγητου θα αυξηθεί στα 900 ευρώ για κάθε ελεύθερο επαγγελματία. Τα πρόσθετα έσοδα που θα εξασφαλιστούν από την εφαρμογή του μέτρου αυτού εκτιμάται ότι μπορεί να φθάσουν τα 500 εκατ. ευρώ.

2. Διατήρηση του αφορολόγητου ορίου των 5.000 ευρώ για μισθωτούς και συνταξιούχους. Στο τραπέζι των συζητήσεων παραμένει το ενδεχόμενο σταδιακής αύξησης από τα 5.000 ευρώ στα 8.000 ευρώ. Το αφορολόγητο για τους συγκεκριμένους φορολογουμένους θα καταργηθεί ενδεχομένως από το 2014 και μετά και υπό την προϋπόθεση ότι θα καταστεί δυνατή η εφαρμογή του νέου, απλούστερου συστήματος προσδιορισμού των φορολογητέων εισοδημάτων των φυσικών προσώπων, το οποίο στηρίζεται στο αμερικανικό μοντέλο. Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, από τα συνολικά εισοδήματα που αποκτά σε ετήσια βάση κάθε φορολογούμενος θα αφαιρούνται όλες οι δαπάνες του, ακόμη και οι δαπάνες για την πληρωμή λογαριασμών ΔΕΗ, τηλεφωνίας, ύδρευσης, εισιτήρια κλπ.
Δεν θα αφαιρούνται από το εισόδημα οι δαπάνες που αφορούν την απόκτηση περιουσιακών στοιχείων. Το καθαρό ποσό που θα απομένει μετά την έκπτωση των δαπανών από τα συνολικά εισοδήματα του φορολογουμένου θα φορολογείται κλιμακωτά, με συντελεστές που θα ξεκινούν από τα επίπεδα του 25%. Ουσιαστικά, με το σύστημα αυτό, το αφορολόγητο όριο θα κτίζεται με βάση όλες τις δαπάνες του φορολογουμένου (με εξαίρεση τις δαπάνες για αγορές ακινήτων, αυτοκινήτων, λοιπών περιουσιακών στοιχείων), οι οποίες και θα εκπίπτουν κατά 100% από τα συνολικά εισοδήματα.

Τι θα ισχύσει για τις εκπτώσεις δαπανών

Πλήρης κατάργηση της έκπτωσης 10% από το φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων που ισχύει σήμερα για έξοδα ιατρικής και νοσοκομειακής περίθαλψης, τόκους δανείων, φροντιστήρια, ασφάλιστρα, ενοίκια και άλλες δαπάνες. Για να περιορισθεί η φορολογική επιβάρυνση που θα προκύψει για όλους τους φορολογουμένους το σχέδιο του υπουργείου Οικονομικών προβλέπει ότι θα εκπίπτουν κατά ποσοστό 100% από το εισόδημα των φορολογούμενων, δαπάνες από συγκεκριμένες κατηγορίες ελεύθερων επαγγελματιών και επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών που βρίσκονται στην «κόκκινη» ζώνη της φοροδιαφυγής.

Ειδικότερα η εφορία θα αναγνωρίζει και θα αφαιρεί κατά 100% από το φορολογητέο εισόδημα των φορολογουμένων τις αποδείξεις από υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, κομμωτήρια, αισθητικούς, φυσιοθεραπευτές, λογοθεραπευτές, γιατρούς, δικηγόρους, συμβολαιογράφους και άλλες κατηγορίες ελευθέρων επαγγελματιών. Επίσης στο μέτρο αυτό θα ενταχθούν οι λογαριασμοί που θα πληρώνουν σε μπαρ, εστιατόρια, κέντρα διασκέδασης και άλλες επιχειρήσεις μαζικής εστίασης και ψυχαγωγίας. Στόχος του μέτρου αυτού είναι δοθεί ισχυρό οικονομικό κίνητρο στους φορολογούμενους, προκειμένου να ζητούν αποδείξεις από όσους αυτοαπασχολούμενους παρέχουν υπηρεσίες.

Φυσικά πρόσωπα

Δυο κλίμακες φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων. Η μια θα εφαρμόζεται για τους τους μισθωτούς και συνταξιούχους με αφορολόγητο όριο στα 5.000 ευρώ και μια άλλη για ελεύθερους επαγγελματίες, επιτηδευματίες, εισοδηματίες και αγρότες χωρίς αφορολόγητο. Σύμφωνα με τα σενάρια που επεξεργάζονται, τα φορολογικά κλιμάκια θα μειωθούν από 8 που είναι σήμερα σε 4 ή 5 κλιμάκια.

Ενιαίος φόρος για το σύνολο της ακίνητης περιουσίας

Ανατροπές έρχονται στη φορολογία ακινήτων. Σύμφωνα με το σχέδιο ο νέος ενιαίος φόρος θα επιβάλλεται στο σύνολο της ακίνητης περιουσίας ανεξάρτητα αν ιδιοχρησιμοποιείται ή αποφέρει εισόδημα και θα αφορά και στα αγροτεμάχια τα κτήματα εκτός σχεδίου πόλης ή οικισμού ακόμα και οι εκτάσεις στις οποίες έχουν εγκατασταθεί φωτοβολταϊκά συστήματα. Από το φόρο θα εξαιρεθούν μόνο η αγροτική γη που ανήκει σε κατά κύριο επάγγελμα αγρότες.

Ο συντελεστής φορολογίας θα είναι κλιμακωτός (0,1%- 2%) ανάλογα με την αντικειμενική αξία των ακινήτων ενώ θα υπάρχει χαμηλό αφορολόγητο όριο (100.000 ευρώ) για την πρώτη κατοικία. Η κλιμάκωση και οι συντελεστές θα είναι τέτοιοι ώστε να έχουν τουλάχιστον ισοδύναμο εισπρακτικό αποτέλεσμα με αυτούς που καταργούνται πράγμα που σημαίνει ότι κάθε χρόνο θα πρέπει να φέρνει στο δημόσιο ταμείο το λιγότερο 3 δισ. ευρώ. Για παράδειγμα φορολογούμενος που πλήρωσε φέτος για το τέλος ακινήτων και τον ΦΑΠ 3.000 ευρώ θα πληρώσει τουλάχιστον τα ίδια και το 2013.

Ωφελημένοι

Ελάφρυνση θα έχουν μόνο οι ιδιοκτήτες με κύρια κατοικία μικρής επιφάνειας και σε περιοχή με χαμηλή αντικειμενική αξία καθώς θα εμπίπτουν στο αφορολόγητο όριο.
Παράλληλα σχεδιάζεται μείωση του φόρου μεταβίβασης στο 3% - 4% από 8% - 10% που είναι σήμερα καθώς και μείωση του ΦΠΑ 23% που επιβαρύνει την οικοδομή. Επίσης στο πλαίσιο της κατάρτισης του περιουσιολογίου και της αλλαγής στο καθεστώς φορολογίας εισοδήματος θα καταργηθούν τα τεκμήρια διαβίωσης για τις κατοικίες και θα αντικατασταθούν από την γενικευμένη εφαρμογή του πόθεν έσχες και του κόστους συντήρησης.

Επίδομα θέρμανσης

Σήμερα σε σύσκεψη, στο υπουργείο Οικονομικών, αναμένεται να ξεκαθαρίσει το τοπίο για τη χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης και το ύψος της εξίσωσης των φόρων στο πετρέλαιο θέρμανσης και κίνησης.

Μαρία Βουργάνα
Ημερησία, Δευτέρα, 17 Σεπτεμβρίου 2012 (Καταργούνται αφορολόγητο και φοροαπαλλαγές, έρχονται νέου τύπου αποδείξεις)